Gobelin z motywem kwiatowym i monogramem przedstawiający świętego Éloi, tkany w Burgundii we Francji w XV w., autorstwa Guigone de Salins.

 Techniki plastyczne od A do Z

Zapraszamy do śledzenia nowego cyklu odcinków o koniach w sztuce. Tym razem zajrzymy do pracowni, poznamy warsztaty twórców i różnorodne, nie tylko malarskie techniki tworzenia końskich wizerunków. Dziś mówimy:

„G” jak GOBELIN

Technika to tkacka ale jednocześnie „malarska”. Z płaszczyzny tkaniny wyłaniają się barwne sceny utkane z różnokolorowych włókien. Praca nad gobelinem wymaga czasu. Barwne plamy – podobne do kładzionych pędzlem przy użyciu farby – uzyskuje tylko wprawny i cierpliwy artysta, mający wyczucie kolorów i umiejętność dobierania ich w taki sposób, by uzyskać delikatne przejścia tonalne.

Stosowany potoczne termin gobelin oznacza to samo co tapiseria (franc. tapisserie) czy arras. Określenie „gobelin” funkcjonuje od II. połowy XVII wieku. Przyjęło się od nazwiska rodziny Gobelin, która miała paryską manufakturę, z czasem przekształconą w królewską.

Gobeliny – tkaniny jednostronne – do dekoracji ścian przedstawiają sceny rozmaite: od mitologicznych i biblijnych po pejzaże, rośliny, wzory geometryczne czy zwierzęta. Nas jak zwykle interesują konie. Oto średniowieczne gobeliny przedstawiające Apokalipsę z Angres

Scena 9. Jeździec dzierżący wagę pędzący na czarnym koniu – głód.

Scena 10. Jeździec z czaszką pędzący na trupio bladym koniu – śmierć.

 Apokalipsa z Angers to cykl gobelinów wykonanych na zlecenie Ludwika I Anjou, księcia andegaweńskiego, stworzony w latach 1377–1382, zawierający pierwotnie dziewięćdziesiąt  scen. Obrazują one Objawienia Świętego Jana. Ten cykl gobelinów znajduje się obecnie w Musée de Tapisserie na terenie średniowiecznego zamku w Angers nad Loarą.

Gobeliny, tapiserie czy arrasy to nie tylko dawne dzieła. Współcześni artyści również podejmują wyzwanie „tkanego” obrazu. Wśród nich nasza rodzima artystka – Katarzyna Bala; malarka, ikonopisarka i „malująca nitką”. W efekcie współpracy z profesorem Ludwikiem Maciągiem (1920-2007) utkała cykl czterech gobelinów zainspirowanych „końskimi” obrazami malarza.

Katarzyna Bala: Koń w stajni i Konie.

Katarzyna Bala: Hubertus i Konie na śniegu.

Katarzyna Bala określana przez krytyków sztuki mianem mistrzyni koloru i światłocienia, uzyskała w splotach barwnych nitek i końskich włosów tkackie interpretacje dzieł malarskich. Więcej o artystce w artykule:    KONIE NITKĄ UTKANE « Na koń (hejnakon.pl)                                                                     

EWA JAWORSKA

Źródła reprodukcji:

https://de.m.wikipedia.org/wiki/Datei:Tapisserie_Hospices_Beaune_142.jpg

https://www.wikiwand.com/pl/Apokalipsa_z_Angers

Gobeliny Katarzyny Bali – archiwum artystki i Piotra Dzięciołowskiego