Marc Chagall: Pieśń nad pieśniami (IV);1958 r.

„O przedstawieniach konia w dziejach sztuki” – zapraszamy do lektury kolejnego odcinka autorstwa artystki rzeźbiarki i ikonopisarki EWY JAWORSKIEJ. (Poprzednie odcinki: https://hejnakon.pl/?cat=336). Temat  na dziś:

                                                               GALOPEM PRZEZ XX WIEK

                                                               KONIE MARCA CHAGALLA               

Jak to często w sztuce bywa, pojawiają się w jej dziejach twórcy wymykający się klasyfikacjom. W XX wieku pełnym „-izmów”; nurtów, prądów i kierunków znaleźli się artyści idący własną drogą. Nie stali się twórcami nowych koncepcji ani nie pisali manifestów mających na celu definiowanie założeń i celów swojej działalności. Każdy z nich, czerpiąc swobodnie i inspirując się odkryciami współczesnych mu, jak i dawnych artystów,  stworzył własny, niepowtarzalny sposób opisywania świata.

Do takich twórców tego okresu zalicza się m.in. włoskiego malarza Amedeo Modiglianiego (1884-1920), francuskich twórców: Henriego Rousseau (1844-1910), Pierre`a Bonnarda (1867-1947) oraz urodzonego w Witebsku, Białorusina żydowskiego pochodzenia Marca Chagalla (1887-1985).

Źródłem inspiracji tego ostatniego (właść. Marka Zacharowicza Szagalla) była rodzinna wioska, folklor, religia, ale także świadomie wykorzystywane odkrycia prądów w sztuce zachodnioeuropejskiej, z którymi zetknął się w Paryżu. Jest on autorem ilustracji do Biblii, jak i do bajek, projektantem dekoracji i kostiumów (m.in. do Ognistego ptaka Igora Strawińskiego [1882-1971]), zajmował się także ceramiką i projektowaniem witraży (stworzył 12 projektów dla Synagogi w Jerozolimie). Artystę nade wszystko jednak napędzała subiektywnie odbierana rzeczywistość, jego sny, wspomnienia i uczucia. Twórczość Chagalla jest pełna miłości do świata ludzi i zwierząt; spontaniczna, wyrażająca ciepło i czułość. Czasem żartobliwa, czasem melancholijna, w której jakże często odnajdujemy wizerunki koni.

On wszedł na kanapę, Czerwony koń; 1938 r.

Dosiadając hebanowego konia; 1948 r., Dla Vavy (Valentine Brodsky); 1955 r.

Deformacją kształtów i grą kolorów, które mają znaczenie symboliczne, malarz wniósł do swych dzieł ekspresję i pozytywną energię. Marc Chagall czerpiąc z tzw. sztuki naiwnej i surrealizmu, zaprzeczając realizmowi, prezentuje niczym nieskrępowaną twórczość kierowaną instynktownym działaniem właściwym dzieciom.

Amazonka na czerwonym koniu; 1966 r., Narzeczona z bukietem; 1977 r.

Faeton; 1977 r., Dziecko z gołębiem; 1977 r.

Być może dlatego że czas dzieciństwa spędzony na wsi był tak dobrze wspominany przez artystę, w twórczości swej podejmował często temat konia. Konia z dziecięcych marzeń, unoszącego się niczym mityczny Pegaz; towarzyszącego portretom bliskich, kochanych osób. Koń u Chagalla, nie będąc głównym bohaterem obrazu, portretowanym w dosłownym tego słowa znaczeniu, stał się nieodłączną, charakterystyczną postacią w jego malowanym świecie.

Projekt scenografii do baletu „Aleko” Piotra Czajkowskiego; 1942 r.

EWA JAWORSKA

Źródło reprodukcji:

https://www.wikiart.org/en/marc-chagall