Biegnące konie Nicolas Goia

Techniki plastyczne od A do Z

Zapraszamy do lektury ostatniego odcinka o koniach w sztuce. Zaglądaliśmy do pracowni, poznawaliśmy warsztaty twórców i różnorodne, nie tylko malarskie techniki tworzenia końskich wizerunków. Na zakończenie cyklu mówimy:

„W” jak WĘGIEL

Węgiel drzewny to jeden z najstarszych materiałów służących do rysowania. Posługiwali się nim już ludzie pierwotni, tworzący naskalne wizerunki zwierząt. W renesansie stosowany był do przygotowywania rysunków pod malowidła freskowe. Współcześnie to pełnoprawny, samodzielny środek artystycznej wypowiedzi. Pozwala na wielką swobodę twórczą. Linia narysowana węglem potrafi być delikatna lub mocna i wyrazista –  nie da się podobnej giętkości i ekspresji wyrazić w żadnej innej technice rysunkowej. Plama rysowana węglem ma najsilniejszą głębię czerni. Węglem można rysować przy użyciu sprasowanej pałeczki lub ołówkiem węglowym, rozcierać go palcami bezpośrednio na kartonie bądź płótnie albo używać zwitka papieru, rozprowadzając nim pył węglowy i w ten sposób stopniując natężenie czerni. Rysunek węglem wymaga chropowatego podłoża, gdyż umożliwia ono osadzenie się pigmentu. Może to być fakturowany karton do akwareli, papier szmaciany lub płótno. Podobnie jak pastel, trzeba taką pracę utrwalić specjalnym utrwalaczem w sprayu.

W celu ożywienia swoich obrazów, niektórzy artyści do tej monochromatycznej skali szarości decydują się dodawać kolor. Stosują oni barwne tła lub łączą węgiel z technikami malarskimi – akwarelami, kolorowymi tuszami lub gwaszem; czasem dodatkowo uwydatniają światło białymi pastelami lub kredą.

Przyjrzyjmy się wybranym przedstawieniom koni rysowanych węglem.

Rysunek konia Cyrila Reguerre i Duch Simona Jonesa
Podobne ujęcia końskiej sylwetki, ale jakże inaczej zinterpretowane. Na rysunku po lewej dominuje linearność, stworzona została za pomocą ekspresyjnych dynamicznych i zróżnicowanych linii potęgujących wrażenie ruchu. Koń po prawej przedstawiony został za pomocą miękkich plam. Na rysunku tym widać, jak głęboką czerń można uzyskać w technice węgla drzewnego.

Galopujący koń hiszpańskiej artystki Mandy Racine po lewej oraz konie w galopie na rysunku po prawej autorstwa francuskiego twórcy Yana Bragance to przykłady zastosowania koloru w technice rysunku węglem. Po lewej widzimy delikatne przełamanie szarości i czerni odcieniami błękitu oraz brązu. Po prawej mamy przykład użycia koloru kartonu, sprawiający wrażenie rysunku w sepii.

Koń Wyścigowy – rysunek autorstwa francuskiej artystki Sbboursot to przykład ekspresji i ruchu dzięki tzw. metodzie wielokrotnej pracy nad obrazem. Wielokrotne rysowanie i wycieranie rysunku sprawia, że zaczyna on stanowić kompozycję wielu przenikających się warstw. Każda z nich w jakimś stopniu odznacza się na papierze. Pogłębia się w ten sposób subtelność i niedopowiedzenie bez wyraźnie zaznaczonych konturów przedstawienia. Wielkiego wyczucia i doświadczenia wymaga znalezienie właściwego momentu, w której pracę uznać należy za ukończoną tak, by nie utraciła świeżości.

Na tym szkicu: Konie w zaprzęgu. Marthy Cammack widać wyraźnie wpływ faktury powierzchni na to, jak pył węglowy osadza się na kartonie. To też przykład połączenia techniki wcierania węgla z rysowaniem nim mocnych, precyzyjnych linii konturowych.

Węgiel oferuje wiele możliwości uzyskiwania ekspresyjnych kontrastów światła i cienia, linii i plam z połączeniem efektów różnorodnych faktur. Ta wyrazista i swobodna – można powiedzieć intuicyjna technika rysunkowa pozwala na uchwycenie tematu w bardzo zróżnicowany sposób – od hiperrealistycznego studium, po ekspresyjne, wrażeniowe potraktowanie sylwetki w ruchu. Węgiel to technika, która pozwala na realizację nieskończenie wielu sposobów interpretacji.

EWA JAWORSKA

UWAGA: w związku z brakiem wszystkich reprodukcji na stronach wikipedii i pokrewnych, gdzie udzielona jest zgoda na pobieranie materiałów czyli tzw. fair use, zasoby strony https://www.artfinder.com/  https://www.artmajeur.com/  https://www.saatchiart.com/ zamieszczone zostały z powołaniem się na zasadę dozwolonego użytku: (dotyczy ona utworów już publicznie udostępnionych, z których korzysta się w celu niekomercyjnym, a taki właśnie, dydaktyczny charakter mają artykuły https://hejnakon.pl/ o sztuce).

NOTE: due to the lack of all reproductions on Wikipedia and related sites, where consent is granted to download materials, i.e. fair use, the resources of the website https://www.artfinder.com/  https://www.artmajeur.com/  https://www.saatchiart.com/ are posted with reference to the principle of fair use: (it applies to works already made available to the public, which are used for non-commercial purposes, and this is the didactic nature of https://hejnakon.pl/ articles about art).

Źródła reprodukcji